Zo doet Cheuk dat: toegankelijke websites bouwen

‘Als je een serie kijkt in een andere taal en er is geen ondertiteling beschikbaar, dan begrijp je maar weinig van die serie. Je wordt buitengesloten. Dat gebeurt ook op websites die niet toegankelijk zijn. In 2025 gaat daarom de European Accessibility Act (EAA) in. De toegankelijkheidseisen waar de overheid al aan moet voldoen, gaan dan ook gelden voor veel andere ondernemingen en (semi)publieke organisaties. Zo’n wet geeft de urgentie aan voor de toekomst, maar ook hoe lang sommige mensen al genegeerd zijn. Je kan dus wachten totdat je verplicht bent je website toegankelijk te maken, maar de belangrijkste vraag vind ik: wat kan ik nú al doen?’

‘Het W3C Web Accessibility Initiative (WAI) heeft richtlijnen opgesteld die helpen jouw website toegankelijk te maken. De basis is wat mij betreft dat je zorgt dat de gebruiker door je website kan navigeren met de tab-knop, dat je een focus indicator bij interactieve elementen hebt en dat er een skiplink is om herhalende content over te slaan. Zorg ook dat je website semantisch correct is, dat je de juiste html-structuur hanteert en alle elementen gelabeld zijn. Denk aan een alt-tekst, ARIA labels en eventueel screen reader only labels.’

‘Ik denk dat toegankelijkheid een belangrijk topic is onder developers, maar ik merk dat het nog niet altijd een eis is vanuit de klant. Wat het ook lastig maakt is dat toegankelijke websites maken om commitment vraagt. Je moet het zo zien: als je een mobiele versie maakt van je website, is dat een extra variant van de website. Een versie verrijkt met attributen (bijvoorbeeld een knop met extra data), telt ook als een extra variant. Elke variant kost tijd. Dan moet het dus wel duidelijk zijn waarom zo’n extra variant het waard is. Ga daarom het gesprek aan met de klant en maak duidelijke keuzes over wat je wel en niet doet - op basis van je doelgroep natuurlijk.’

‘Je website testen met de doelgroep is superbelangrijk. Je ziet dan écht hoe iemand een website gebruikt. Bij de ontwikkeling van de digitale gespreksstarter Vraagje?! sprak ik met een persoon met een visuele beperking, iemand met autisme en een persoon zonder armen. Na de test wist ik meteen wat ik moest aanpassen om de tool logischer te maken. Het bleek bijvoorbeeld dat de extra labels die ik aan knoppen had meegegeven, heel verwarrend waren. Zo zie je maar: je kan wel een idee hebben bij hoe iets werkt, of feitelijk aan een richtlijn voldoen, maar je ziet het effect pas echt in interactie met de doelgroep.’

‘Vaak denken mensen dat je geen flashy websites kunt bouwen die tegelijkertijd toegankelijk zijn. Niets is minder waar! Maar het vraagt wel om de nodige creativiteit (en tijd, zie punt 3 🤖). Ik kijk vaak op awwwards.com ter inspiratie, maar dan ben ik toch flabbergasted hoeveel websites niét toegankelijk zijn. Creatieve websites gebruiken veel canvas-elementen, dat is eigenlijk een leeg A4’tje waarop de hele tijd getekend wordt. Screenreaders kunnen dan niet ‘zien’ wat de H1, H2, enzovoorts is. Om dit toegankelijk te maken zou je extra functionaliteiten moeten inbouwen om de elementen wel ‘leesbaar’ te maken voor screenreaders. Het experiment van Poimandres doet dit bijvoorbeeld. Probeer maar eens door de website te navigeren met de tab-knop of zet de screenreader-functionaliteit van je device aan om te zien wat er gebeurt.

Wees dus niet bang om creatief te zijn. We zijn toe aan meer goede voorbeelden. Ik vind het bijvoorbeeld vet hoe Partake een toggle bar heeft gemaakt met eigenlijk alles wat je hartje begeert (tenminste, op visueel gebied). Denk aan een font voor dyslexie, het kunnen aanpassen van de kleuren en het contrast, en een reading mask voor betere focus.

Als ik aan de toekomst denk, dan kan ik me ook zomaar voorstellen dat de manier van input leveren tailored is op jouw situatie. In plaats van een website te bedienen met de toetsenbord, is het misschien wel mogelijk om tegen je device te praten of met gebarentaal te navigeren.’t